АКАНІЦЫ — створкі для засцярогі акон знадворку. Прататыпам аканіц былі засаўкі, якімі закрывалі незашклёныя валакавыя вокны курных хат; з пашырэннем зашклёных акон заменены створкамі (спачатку адной, затым па дзве) на завесах.


Разам з ліштвамі складаюць дэкаратыўнае абрамленне акна і адпаведна аздабляюцца. Найбольш пашыраны спосаб дэкарыравання — прафіляваная апрацоўка дошак і брускоў (на Паазер'і — дыяганальнае шаляванне), расфарбоўка, зрэдку — трохгранна-выемчатая разьба ці прапілоўка. У мураваным гаспадарчым дойлідстве (крамы, свірны) бытавалі і металічныя аканіцы, часам дэкарыраваныя па-мастацку апрацаванымі жалезнымі стужкамі. У сучаснай народнай архітэктуры аканіцы бытуюць пераважна на ўсходзе Беларусі: выконваюць галоўным чынам дэкаратыўную ролю.